Adana Kültür Derneği

Adana Kültür Derneği'ni bilmeden AKD Topluluğu'nu  manalandırmak ona bir anlam yüklemek pek mümkün görünmüyor. Onun için bu Derneğin 1962 yılında başlayan tarihine bir göz atmak gerekiyor. İstanbul'da  Nihal Atsız 'ın başkalığında 16.09.1962 yılında resmen faaliyetine başlayan "Türkçüler Derneği", dernek tüzüğünde belirtildiği gibi  il ve ilçelerde de teşkilatlanmaya başlamıştır.

İşte tam bu sırada Çapa Eğitim Enstitüsünden mezun olan Necdet Özkaya Hocamız, Adana Milli Mensucat Ortaokuluna Türkçe öğretmeni olarak atanır. Öğrencilik yıllarında sürekli ziyaret ettiği Nihal Atsız Hoca ile vedalaşmaya gider.  Nihal Atsız Bey Adana’da Türkçüler Derneği’nin teşkilatlandırması için   Necdet Özkaya ’yı görevlendirir. Adana’da irtibat kurabileceği birkaç şahsın adını verir. 1963 Yılında kurucuları arasında Recai Akalın, Yaşar İnanç, Mahmut Ünal’ın da olduğu Adana Türkçüler Derneği fiiliyata geçirilmiştir. Başkanı Necdet Özkaya ’dır.

Ancak aynı yıl Derneğin genel merkezi Ankara’ya taşınır. 1964 yılında yapılan kongre sonucu adı Türkiye Milliyetçiler Birliği olarak değiştirilir. Başkanlığına da Necdet Sancar seçilir. 1965 yılın da tekrar olağan üstü kongre giden Dernek   bu defa adını "Türkiye Milliyetçiler Birliği Derneği "yapar. Necdet Sancar, tekrar genel başkan seçilir. Tabii Genel Merkezdeki bu değişikliklere il ve ilçe teşkilatları da zorunlu olarak uyuyorlardı.  Tabelalar ve bazen yöneticilerde değişiyordu. Adana Türkiye Milliyetçiler Birliği Derneği yönetiminde hatırladığım kadarıyla Necdet Özkaya, Yaşar İnanç, Mustafa Yılmazer, Sadık Ödemiş, vardı.

1966 yılında derneğin adı tekrar değiştirilerek Türkiye Milliyetçiler Birliği Adana Ocağı oldu.

(Bu belgeyi bize ulaştıran Emin Yarımoğlu'na teşekkür ediyoruz)

Necdet Özkaya ve Mustafa Yılmazer’in askerlik sebebi ile yönetimden ayrılmalarından sonra, zan ediyorum beş ay gibi kısa bir süre başkalığını Yılmaz Hocaoğlu yaptı. Ancak kurulduğundan bu yana seminer, konferans ve diğer faaliyetleri aksatmadan yürüten Derneğin bu dönemde tüm faaliyetleri askıya alındı. Üyelerin yoğun şikayeti üzerine yapılan olağanüstü kongrede Başkanlığa Nihat Karakurum getirildi. Yönetime Sadık Ödemiş, Oğuz Özkaya, Ahmet Yılmazer, Şevket Koç seçildi. Dernek faaliyetleri yeniden başlatıldı. Bu arada Dernek Binası da Çamlı Sineması’nın tam karşısında ki iki katlı binanın üst katına taşındı.   

Türkiye Milliyetçiler Birliği Derneği’nin adı 31 Aralık 1968’deki kongrede yeniden değiştirilerek ilk ismine geri döndü. “Türkçüler Derneği” oldu. Genel başkanlığına da Nihal Atsız seçildi. Her değişiklikte olduğu gibi Adana’da tabela değişti. Bina değişti. Yönetimde değişti. Askerden dönen Necdet Özkaya tekrar başkanlığa seçilmişti. Dernek yeni taşındığı Döşeme Mahallesinde faaliyetlerini yoğun bir şekilde sürdürürken 12 Mart 1971 muhtırası ve ardından sıkıyönetimin ilanı ile tüm derneklerle birlikte kapatıldı.

1973 yılında  yeniden ama bu defa "Adana Kültür Derneği" olarak kurulun Derneğin yönetiminde Başkan Necdet Özkaya, Ayhan Aksu, Ahmet Sofuoğlu, A.Tevfik Pampal, Ali Bademci, Mehmet Turgut vardı.  

Kültür Derneği bu dönem faaliyetlerini daha çok üyelerinin ülke problemlerini daha iyi kavrayıp, çözüm üretebilecek donanımda yetişmelerini sağlayacak eğitim seminerlerine, konferanslara ağırlık vererek yürütüyordu.  Dolayısıyla dernek müdavimleri arasında Adana’ da yüksek ve orta öğretim gençleri çoğunlukta idi.  Necdet Özkaya’ nın 1975 Yılında Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Genel Müdür Yardımcısı olarak atanması ve Ankara’ya gitmesinin ardından Derneğin kapanması gündeme geldi. Ancak üniversite gençliğinin ısrarı üzerine faaliyetini sürdürme kararı alındı ve olağanüstü kongreye gidilerek yönetim gençlere devredildi.

Yeni yönetimde Oğuz Özkaya, Cumali Bozdağ, Mustafa Kaşgöz, Erkan Pedük ve …..  vardı. Bu dönemde ki faaliyetler ise yine eğitim ağırlıklıydı.  Ancak bu defa seminerleri hazırlayıp sunanlar genelikle üniversite de okuyan gençlerdi.  Konferansçılar ise eskiden olduğu gibi Ankara’dan geliyorlardı. Ülkenin içine düştüğü sosyal, siyasi çalkantılara ve tüm zorluklara rağmen bu eğitimleri, sürdürüyordu.  Ancak Dernek dışarıdan rahat bırakılmıyor, sürekli baskılar yapılıyordu. Hatta bir ara isim değiştirilmeye zorlanmış, iki ayrı parçaya ayrıştırılarak Ülkücü Esnaflar ve Ülkücü Köylüler yapılmıştı. Ama bu uzun sürmedi. 1980 ihtilali tüm sivil toplum kuruluşlarını yok ettiği gibi bu derneklerle birlikte Adana Kültür Derneğini de tarihe gömdü…

Tabii ki bu derneğin, küllerinden doğan bir Zümrüt Anka kuşu olmayacağının şuurundayız. Ancak geçmişte müştereken yaşadığımız o acı tatlı günleri birlikte hatırlamamız, gençliğimizde yaptığımız yanlış ve doğrularımızı,  güzelliklerimizi çocuklarımıza, torunlarımıza çevremize aktarmanın faydasına inanıyorum. Belki ibret alınır. Eğer bir gün Adana'nın Türk Milliyetçiiği tarihindeki yeri kaleme alınırsa Adana Kültür Derneği'nin fonksiyonu ve yaptığı hizmetler daha iyi anlaşılacaktır. Tarihe belge lazım. Sağlıcakla kalın. 

Oğuz Özkaya